6645 SAYILI TORBA KANUNUYLA MEVZUATTA YAPILAN ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER

23.04.2015

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
YENİ DURUM	ESKİ DURUM
İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı, eksiklik ve aksaklıkları, tedbir ve tavsiyeleri belirler ve işverene yazılı olarak bildirir. Eksiklik ve aksaklıkların düzeltilmesinden, tedbir ve tavsiyelerin yerine getirilmesinden işveren sorumludur. Bildirilen eksiklik ve aksaklıkların acil durdurmayı gerektirmesi veya yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı ve benzeri acil ve hayati tehlike arz etmesi, meslek hastalığına sebep olabilecek ortamların bulunmasına rağmen işveren tarafından gerekli tedbirlerin alınmaması hâlinde, bu durum işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanınca, Bakanlığın yetkili birimine, varsa yetkili sendika temsilcisine, yoksa çalışan temsilcisine bildirilir. Bildirim yapmadığı tespit edilen işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının belgesi üç ay, tekrarında ise altı ay süreyle askıya alınır. Bu bildirimden dolayı işvereni tarafından işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanının iş sözleşmesine son verilemez ve bu kişiler hiçbir şekilde hak kaybına uğratılamaz. Aksi takdirde işveren hakkında bir yıllık sözleşme ücreti tutarından az olmamak üzere tazminata hükmedilir. kötü niyetle gerçek dışı bildirimde bulunduğu mahkeme kararıyla tespit edilen kişinin belgesi altı ay süreyle askıya alınır	Düzenlemeden önce işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları sadece; alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirir; bildirilen hususlardan hayati tehlike arz edenlerin işveren tarafından yerine getirilmemesi hâlinde, bu hususu Bakanlığın yetkili birimine bildirir hükmü bulunuyordu.
Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve ihale ile alınan işlerde; teknolojik gelişme, iş gücü kapasitesinin artırılması, üretim metotlarında yenilik gibi bir kısım unsurlar sağlanmadan üretim ve/veya imalat planlarına, iş programlarına aykırı hareket edilerek üretim zorlaması nedeniyle hayati tehlike oluşturacak şekilde çalışma biçimleri, işin durdurulma sebebi sayılır. İşyerinde durdurulan işlerde izinsiz çalışma yaptıran işveren veya işveren vekillerine üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir.	Düzenlemeden önce, bu hususlarla alakalı mevzuatta herhangi bir yaptırım bulunmuyordu.
Ölümlü iş kazası meydana gelen maden işyerlerinde kusuru yargı kararı ile tespit edilen işveren, mahkeme tarafından iki yıl süreyle kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanır.	Düzenlemeden önce, bu hususlarla alakalı mevzuatta herhangi bir yaptırım bulunmuyordu.
17 nci maddesinde belirtilen yükümlülükleri(Çalışanların Eğitimi) yerine getirmeyen işverene, her bir aykırılık için çalışan başına ayrı ayrı beşyüz Türk lirası idari para cezası uygulanır.	Düzenlemeden önce, her bir çalışan için bin Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
25 inci maddesinin altıncı fıkrasında belirtilen yükümlülükleri (İşin durdurulması durumunda çalışanlara ücretlerinin ödemeye devam etmek ya da mesleklerine uygun başka bir iş vermek) yerine getirmeyen işverene ihlale uğrayan her bir çalışan için bin Türk lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar idari para cezası uygulanır.	Düzenlemeden önce, işyerinin bir bölümünde veya tamamında verilen durdurma kararına uymayarak durdurulan işi yönetmelikte belirtilen şartları yerine getirmeden devam ettiren işverene fiil başka bir suç oluştursa dahi onbin Türk Lirası, altıncı fıkrasında belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene ihlale uğrayan her bir çalışan için bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar.
Çalışanlarına, standartlara uygun ve CE işaretli kişisel koruyucu donanım temin etmeyen işverenlere çalışan başına beşyüz Türk lirası, Yer altı maden işletmelerinde çalışanların bulundukları yeri ve giriş çıkışlarını gösteren takip sistemini kurmayan işverenlere çalışan başına beşyüz Türk lirası,”(1/1/2016’dan itibaren uygulanır.) idari para cezası uygulanır.	Düzenlemeden önce, bu hususlarla alakalı mevzuatta herhangi bir yaptırım bulunmuyordu.
14 üncü maddede belirtilen bildirim yükümlülüğünü (İş kazası ve meslek hastalıkları) yerine getirmeyenlere uygulanacak idari para cezaları doğrudan Sosyal Güvenlik Kurumunca verilir	Düzenlemeden önce, bu kanunda öngörülen idari para cezalarının tamamı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünce veriliyordu.
İdari para cezaları; a) Ondan az çalışanı bulunan işyerlerinden; 1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için aynı miktarda, 2) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yirmi beş oranında artırılarak, 3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında artırılarak, b) On ila kırk dokuz çalışanı bulunan işyerlerinden; 1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için aynı miktarda, 2) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında artırılarak, 3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yüz oranında artırılarak, c) Elli ve daha fazla çalışanı bulunan işyerlerinden; 1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde elli oranında artırılarak, 2) Tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde yüz oranında artırılarak, 3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlar için yüzde iki yüz oranında artırılarak, uygulanır. İşin durdurulması hâlinde, durdurmaya sebep olan fiilden dolayı ilgili idari para cezası uygulanmaz. Çalışan sayısıyla çarpılarak verilen idari para cezalarında yukarıda sayılan arttırımlar uygulanmaz.	Düzenlemeden önce, bu hususlarla alakalı mevzuatta herhangi bir yaptırım bulunmuyordu.
Maden işyerlerinin hangilerinde sığınma odalarının kurulabileceği ve bu odaların teknik özelliklerine dair usul ve esaslar Bakanlıkça bir yıl içinde çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Bu teknik özellikler, ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak belirlenir.	Düzenlemeden önce, bu hususlarla alakalı mevzuatta herhangi bir yaptırım bulunmuyordu.
Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, 1/1/2018 tarihine kadar (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi; tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü, 1/1/2017 tarihine kadar (C) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi kaydıyla yerine getirilmiş sayılır.	Düzenlemeden önce, söz konusu konuyla alakalı tarihler; birinci durum için 30/6/2016 ikinci durum için 30/6/2015 olarak yer almaktaydı.
193 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUNUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
YENİ DURUM	ESKİ DURUM
Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “ilk iki çocuk için %7,5” ibaresinden sonra gelmek üzere “, üçüncü çocuk için %10,” ibaresi eklenmiştir.	Düzenlemeden önce, asgari geçim indirimi hesabında ilk iki çocuk için % 7,5 diğer çocuklar için % 5’i hükmü yer almaktaydı.
İşverenlerin safi ücretlerinin hesabında indirilecek giderler kalemine, Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen işbaşı eğitim programlarından faydalananlara, programı yürüten işverenlerce fiilen ödenen tutarlar (Bu kapsamda işverenler tarafından ticari kazancın tespitinde ücretle ilişkilendirilmeksizin her bir katılımcı itibarıyla indirim konusu yapılacak tutar aylık olarak asgari ücretin brüt tutarının yarısını aşamaz.) eklenmiştir.	Düzenlemeden önce, söz konusu husus mevzuatta yer almamaktaydı.
4447 SAYILI İŞSİZLİK SİGORTASI KANUNUNDAKİ DEĞİŞİKLİKLER
YENİ DURUM	ESKİ DURUM
Geçici 10 uncu madde ile sağlanan sigorta primi desteğinden maddenin yayımlandığı ay ve öncesine ilişkin olmak üzere ortalama sigortalı sayısının yanlış hesaplanması sebebiyle yersiz yararlandığı tespit edilen işverenlerin yersiz yararlanılan teşvik tutarlarına ilişkin 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce sigorta primi teşvikinden yersiz yararlandığı tespit edilip tahsil edilen primlere ait gecikme cezası ve gecikme zamları iade ve mahsup edilmez.	Düzenlemeden önce, ilgili durumda gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanıyordu.
4857 SAYILI İŞ KANUNUNDAKİ DEĞİŞİKLİKLER
YENİ DURUM	ESKİ DURUM
Maden işçilerinin fazla çalışma ücretlerinin hesabında; “haftalık otuz yedi buçuk saati aşan” çalışmalar olarak düzenlenmiştir.	Düzenlemeden önce, bu süre ''haftalık otuz altı saati aşan'' çalışmalar şeklindeydi.
İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün, eşinin doğum yapması hâlinde ise beş gün ücretli izin verilir. İşçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar ücretli izin verilir	Düzenlemeden önce, çalışanlara sadece evlenmeleri ve birinci derece akrabalarının ölümü halinde mazeret izni veriliyordu.
Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saattir.	Düzenlemeden önce, bu süre günde en çok altı, haftada en çok otuz altı saatti.
Turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir	Düzenlemeden önce, tüm işlerde gece çalışması yedi buçuk saati geçemez hükmü mevcuttu.
On dört yaşını doldurmamış çocuklar bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilirler. Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde çalışanların ise günde beş ve haftada otuz saatten fazla olamaz.	Düzenlemeden önce, kanunda bu hususla ilgili bir düzenleme mevcut değildi.
5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUNDAKİ DEĞİŞİKLİKLER
YENİ DURUM	ESKİ DURUM
5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan (Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edindirme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerler ile alakalı) “bunlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar hakkında ayrıca” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır. Tüm kursiyerlere genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır	Düzenlemeden önce, sadece bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlara genel sağlık sigortası hükümleri uygulanıyordu
5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi yürürlükten kaldırılmıştır. Buna göre işverenler artık yanında çalıştırdığı sigortalıdan daha düşük prime esas kazanç bildirebilecektir.	Düzenlemeden önce, işverenler yanında çalıştırdığı sigortalılardan günlük prime esas kazancı en yüksek olanından daha düşük günlük prime esas kazanç bildiremiyorlardı .
Emekli olduktan sonra Kanunun 4. maddesinin (b) bendine tabi çalışmaya başlayanlardan (tarımsal faaliyette bulunanlar hariç) %10 Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilecektir. ( 2015 yılı Temmuz ve takip eden ödeme dönemlerine ilişkin olmak üzere %10 olarak uygulanır)	Düzenlemeden önce, bu oran %15 idi.
Kanunun 5 inci maddesinin ( e ) bendine tabi çalışan İşkur kursiyerlerinden kesilecek prim oranı prime esas kazancın %5,5'idir. Bunun %1'i kısa vadeli sigorta kolları, %4,5'i genel sağlık sigortası primidir.	Düzenlemeden önce, bu kapsamdakilerin prim oranı %13,5 idi. Bunun %12,5'i genel sağlık sigortası primiydi.
Faaliyet izni kaldırılan ve (ortaklarının temettü hariç ortaklık hakları dâhil) yönetim ve denetimi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilen ya da doğrudan iflasına karar verilen bankalar ve bu bankaların; hâkim ortakları, yönetim ve denetimine sahip olduğu iştirakleri, gerçek ve tüzel kişi hâkim ortaklarının hâkim ortak olduğu şirketler ve anılan kanunlar kapsamında bankanın Fona olan borcundan sorumlu tutulan kişiler hariç olmak üzere, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla haklarında 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre iflas kararı verilmiş ve işlemleri devam eden, iflas tasfiyesi sonuçlanmış olan şirketlerin borçlarından, 506 sayılı Kanunun mülga 80 inci ve bu Kanunun 88 inci maddesi çerçevesinde müşterek ve müteselsil sorumluluğu bulunanlardan şirket yönetim organlarında görev almayan ve sermaye sahibi olmayan kanuni temsilciler ve üst düzey yönetici veya yetkilileri hakkında Kurum alacaklarından dolayı Kurumca 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre icra takibi başlatılmış olsun veya olmasın ilgili mevzuata ilişkin müşterek ve müteselsil sorumlulukları sona erer, yapılan takipler sonlandırılır ve bu kişiler hakkında uygulanan hacizler kaldırılır. Haklarında icra takibi başlatılmış olanlardan, bu işlemlere karşı dava açmış olanların bu madde hükmünden yararlanabilmeleri için bu davalarından feragat etmeleri şarttır. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ilgililerin şahsi mal varlıklarından tahsil edilmiş olan tutarlar ret ve iade edilmez.	*
Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, kayıt ve tescilleri yapıldığı hâlde, bu maddenin yayımlandığı ayın sonu itibarıyla 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu prim borçlarını, maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından itibaren üç ay içinde ödememeleri veya ilgili kanunları uyarınca yapılandırmamaları hâlinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulur. Durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve bu sürelere ilişkin Kurum alacakları takip edilmeyerek bunlara Kurum alacakları arasında yer verilmez. Sigortalılıkları durdurulanlardan bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışmaya devam edenlerin sigortalılıkları bu maddenin yayım tarihini takip eden ay başı itibarıyla yeniden başlatılır. Sigortalılıkları durdurulanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler hakkında 1/1/2012 tarihinden bu maddenin yürürlük tarihine kadar durdurulan süreler için genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmaz.	*
İşverenlerin ve/veya üçüncü şahısların, 31/12/2014 tarihine kadar (bu tarih dâhil) iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık, malullük, adi malullük ve ölüm hâlleri ile sigortalıya, genel sağlık sigortalısına veya bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere yönelik fiiller nedeniyle, kesinleşmiş mahkeme kararı sonucu ödemekle yükümlü bulundukları her türlü borçlarına, kanuni faiz uygulanan sürenin başlangıcından bu maddenin yayımlandığı tarihe kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu maddede belirtilen şekilde ve süre içinde ödenmesi hâlinde bu borçlara uygulanan kanuni faizin tahsilinden vazgeçilir.	*