A.NAKDİ ÜCRET
DESTEĞİ UYGULAMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLARI
İŞKUR Genel
Müdürlüğü tarafından yayınlanan 06.03.2023 tarihli ve 13492081 sayılı Genel Yazı ile 125 Sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Alanına İlişkin Alınan Tedbirlere Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Kapsamında
Nakdi Ücret Desteği Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar belirlenmiştir.
1.
BAŞVURU ESASLARI
(1) İşvereni tarafından depremden dolayı bölgesel
kriz gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvurusu sonucu yeni bir hak sahipliği
oluşmayan işçiler bakımından;
a) OHAL ilan edilen illerdeki sigortalılar için 6/2/2023 tarihi itibariyle iş sözleşmesinin bulunduğu işvereni tarafından bölgesel kriz gerekçesiyle kısa çalışma talebinde bulunulması gerekmektedir. Bu talep, kısa çalışma ödeneği hak sahipliği oluşmayan sigortalılar için nakdi ücret desteği başvurusu yerine geçer.
b) Kısa çalışma başvurusu sırasında İŞKUR’a bildirilecek Kısa Çalışma Uygulanacak İşçi Listesinde yer alan ve yeni bir hak sahipliği oluşmayan işçilerin işlemleri ayrıca başvuru yapmalarına gerek bulunmaksızın İŞKUR tarafından gerçekleştirilir.
(2) Yeni bir
işsizlik ödeneği hak sahipliği oluşmayan işçiler bakımından;
a) OHAL ilan edilen illerde, 6/2/2023 tarihi ve sonrasında, OHAL süresini geçmemek üzere, iş akdi feshedilen sigortalı işsizlerin, işsizlik ödeneği için yapmış oldukları başvurular aynı zamanda nakdi ücret desteği başvurusu yerine geçer. Nakdi ücret desteğine ilişkin işlemler, ayrıca başvuru yapılmasına gerek bulunmaksızın İŞKUR tarafından gerçekleştirilir.
b) Nakdi ücret desteğine hak kazananlar tekrar işe girer ve işsizlik ödeneğinden yararlanmak için gerekli şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalırsa, ilgilinin yeni işsizlik ödeneği başvurusuna istinaden durdurulan nakdi ücret desteği, fesih tarihini izleyen gün itibariyle başlatılır.
c) Deprem dolayı OHAL süresinin sona ermesini izleyen günden itibaren 30 gün içerisinde yapılan işsizlik ödeneği başvuruları dikkate alınır.
2. NAKDİ ÜCRET
DESTEĞİNE HAK KAZANMA ŞARTLARI
(1) İşvereni
tarafından depremden dolayı bölgesel kriz gerekçesiyle yapılan kısa çalışma
başvurusu sonucu yeni bir hak sahipliği oluşmayan işçiler bakımından;
a) 6/2/2023 tarihi itibariyle iş
sözleşmesinin bulunduğu işvereni tarafından bölgesel kriz gerekçesiyle yapılan
kısa çalışma başvurusunun ekinde yer alan Kısa Çalışma Uygulanacak İşçi
Listesinde yer almak,
b) İşveren tarafından yapılan kısa
çalışma başvurusuna istinaden gerçekleştirilen uygunluk tespiti kabul edilmiş
olmak,
c) Kısa çalışma başlama tarihi
itibariyle 120 gün hizmet akdine tabi olma ve/veya son 3 yıl içerisinde 600 gün
işsizlik sigortası primi ödemiş olma şartını taşımadığı için yeni bir kısa
çalışma ödeneği hak sahipliği oluşmamak,
ç) Kısa çalışma başlama tarihi
itibariyle yeni bir hak sahipliği oluşmamakla birlikte, varsa daha önceden
başlatılabilecek durumda olan hak sahipliği süresini tamamlamış olmak,
d) Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan
yaşlılık aylığı almamak,
koşullarını
birlikte taşımaları halinde, kısa çalışma bitiş tarihini aşmamak kaydıyla, OHAL
süresi kadar kısa çalışma uygulanan süreler için nakdi ücret desteğine hak
kazanır.
(2) Yeni bir
işsizlik ödeneği hak sahipliği oluşmayan işçiler bakımından;
a) 6/2/2023 tarihi ve sonrasında
depremin etkilerinden kaynaklı işyerinin kapanması veya kapatılması sebebiyle
iş sözleşmesi feshedilen (SGK Fesih kodu “17-İşyerinin Kapanması” olan) ve iş
akdi fesih tarihinde son 120 gün hizmet akdine tabi olma ve/veya son 3 yıl
içerisinde 600 gün işsizlik sigortası primi ödemiş olma şartını taşımadığı için
yeni bir işsizlik ödeneği hak sahipliği oluşmamak,
b) Başvuruya konu fesih tarihi
itibariyle yeni bir işsizlik ödeneği hak sahipliği oluşmamakla birlikte, varsa
daha önceden başlatılabilecek durumda olan hak sahipliği süresini tamamlamış
olmak,
c) Herhangi bir sosyal güvenlik
kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak,
koşullarını birlikte taşımaları halinde,
OHAL süresince işsiz kaldıkları süre kadar nakdi ücret desteğine hak kazanır.
3. NAKDİ ÜCRET
DESTEĞİNİN SÜRESİ, ÖDEME TUTARI VE ÖDENMESİ
(1) Nakdi ücret
desteğinin süresi;
a) İşvereni tarafından depremden dolayı
bölgesel kriz gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvurusu sonucu yeni bir hak
sahipliği oluşmayan işçiler bakımından, kısa çalışma başlama-bitiş tarihleri
arasında, OHAL süresini aşmamak kaydıyla, işveren tarafından kısa çalışma
başvurusu kapsamında Kısa Çalışma Uygulanacak İşçi Listesinde bildirilen
haftalık çalıştırılmayacak saat bilgisi dikkate alınarak hesaplanan
çalışılmayan süre ile sınırlıdır.
b) Yeni bir işsizlik ödeneği hak
sahipliği oluşmayan işçiler bakımından, OHAL süresi dikkate alınmak kaydıyla
fesih tarihinden itibaren işsiz olarak geçen süreleri kapsar.
(2) Nakdi ücret
desteğini hak eden her bir kişi için yapılacak ödeme, 133,44 TL olarak
belirlenen bir günlük tutar ile ödemeye hak kazanılan gün sayısı çarpımı sonucu
elde edilen tutardan damga vergisi düşüldükten sonra kalan tutardır.
(3) Nakdi ücret
desteği, bir ay içerisinde en çok 30 gün olmak üzere ödeme kanalları yoluyla
işçinin kendisine ödenir.
(4) İşvereni
tarafından depremden dolayı bölgesel kriz gerekçesiyle yapılan kısa çalışma
başvurusu sonucu yeni bir hak sahipliği oluşmayan işçiler bakımından nakdi
ücret desteği ödemesi yapılan ilgili aya ait Muhtasar ve Prim Hizmet
Beyannamelerinde işçilerin eksik gün nedeninin, “18-Kısa Çalışma Ödeneği” veya
“27-Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler” olarak bildirilmesi gerekmektedir.
(5) İşvereni
tarafından depremden dolayı bölgesel kriz gerekçesiyle yapılan kısa çalışma
başvurusu sonucu yeni bir hak sahipliği oluşmayan işçiler bakımından, 125
sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesin kapsamında belirlenecek il/ilçelerde
bulunan işyerleri ve/veya deprem sebebiyle yıkık, acil yıkılacak, ağır ve orta
hasarlı olduğunu belgeleyen işyerleri için uygunluk tespitinin tamamlanması
beklenmeksizin işverenlerin başvurusu doğrultusunda ödemeler gerçekleştirilir.
(6) İşvereni
tarafından depremden dolayı bölgesel kriz gerekçesiyle yapılan kısa çalışma
başvurusu sonucu yeni bir hak sahipliği oluşmayan işçiler bakımından; birden
fazla işyerinde çalışırken nakdi ücret desteğine hak kazananlar adına
işverenler tarafından bildirilen prim ödeme gün sayıları toplanır. Bu kişiler
adına 30 günden eksik kalan gün sayısı kadar nakdi ücret desteği ödenir. İlgili
ayda toplamda 30 gün ve üzeri prim bildirimi yapılması durumunda, bu kişilere
ilgili ay için nakdi ücret desteği ödenmez.
(7) Nakdi ücret
desteği, her ayın beşinde aylık olarak işsizin kendisine ödenir. Ödeme tarihini
öne çekmeye Bakan yetkilidir. Nakdi ücret desteği, damga vergisi hariç herhangi
bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. Nakdi ücret desteği, nafaka borçları
dışında haciz veya başkasına devir ve temlik edilemez.
4. GENEL SAĞLIK
SİGORTASI PRİMİ ÖDEMELERİ
Nakdi ücret
desteğinden yararlananlardan, genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık
sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler de genel
sağlık sigortalısı sayılır. Bu kapsamda SGK tarafından tescili yapılan kişilere
ait genel sağlık sigortası primleri, İŞKUR tarafından SGK’ya aktarılır.
5.HAK DÜŞÜRÜCÜ
SEBEPLER VE YAPTIRIMLAR
(1) İşvereni
tarafından depremden dolayı bölgesel kriz gerekçesiyle yapılan kısa çalışma
başvurusu sonucu yeni bir hak sahipliği oluşmayan işçilerden nakdi ücret
desteği alanların işverenlerinin yaptığı kısa çalışma başvurularına ilişkin
uygunluk tespitinin olumsuz sonuçlanması, işverenin talepten vazgeçmesi,
işverenin gerçeğe aykırı bilgi ve belge vermesi, geriye dönük yapılan
kontroller sonucunda tespit edilen fazla ödemeler, ödeme tarihinden itibaren
işleyecek yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
(2) Yeni bir
işsizlik ödeneği hak sahipliği oluşmayan işçilerden nakdi ücret desteğinden
yararlanılan dönemde, aynı veya başka bir işyerinde işe başlanması ve/veya
herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınmaya başlanması
halinde nakdi ücret desteği durdurulur. İşçinin kusurundan kaynaklanan fazla ve
yersiz ödemeler, ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte
sigortalıdan tahsil edilir.
B.KISA ÇALIŞMA
ÖDENEĞİ İŞVEREN BAŞVURU EKRANLARI KILAVUZU
İŞKUR
tarafından OHAL bölgesinde bulunan ve Kısa Çalışma Ödeneği başvurusu yapmak
isteyen işverenler için örnek verilerle başvuru kılavuzu hazırlanmıştır. Kısa
çalışma ödeneğinden yararlanmak isteyen işverenlerin, her bir işyeri için ayrı
ayrı başvuru yapması gerekmektedir.
Kılavuza
yukarıdaki “Dokümanı İndir” kısmından ulaşabilirsiniz.