SGK tarafından yayınlanan 18/11/2022
tarihli Genel Yazıda, işverenler tarafından çalışma izni alınarak çalıştırılan
yabancı uyruklu sigortalıların, sigortalılık işlemlerine ilişkin uygulamaya
ilişkin tereddütler hususunda açıklama yapılmıştır.
1- Sözleşmesiz Ülkelerden Gelenler
6/8/2003 tarihinden önce bir işveren
emrinde çalışan ve Türk uyruklu olmayan kimseler hakkında kısa vadeli sigorta
kolları, yazılı istekte bulunmaları halinde ise haklarında istek tarihinden
sonraki ay başından itibaren malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları
uygulanmıştır.
4958 sayılı Kanunla 6/8/2003 tarihinden
itibaren söz konusu madde değiştirilerek yabancı uyruklu sigortalılar
isteklerine bakılmaksızın tüm sigorta kollarına tabi tutulmuşlar, 1/10/2008
tarihinden itibaren de yine isteklerine bakılmaksızın 4-1 (a) bendi kapsamında
tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmalarına imkan sağlanmıştır.
Ancak yazılı istekte bulunmadan haklarında
işverenleri tarafından 6/8/2003 tarihinden önce uzun vadeli sigorta kapsamında
hizmet bildirilmiş olması halinde irade beyanı kabul edilerek bu hizmetlerin
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları kapsamında hizmet kabul edilmesi
gerekmektedir.
2- Sözleşmeli Ülkelerden Gelenler
Ülkemizin diğer ülkeler ile yapmış olduğu
ikili ya da çok taraflı sosyal güvenlik sözleşmelerinde, ülkemizdeki yabancı
uyrukluların, Türk vatandaşları ile eşit sayılacağı hükmü yer almaktadır.
Buradan hareketle ikili ya da çok taraflı sosyal güvenlik sözleşmesi
imzaladığımız ülke vatandaşları (Birleşik Krallık ve İsviçre sözleşmelerdeki
özel hükümler sebebiyle hariç) ülkemizde çalışmaları halinde; vatandaşlarımızın
tabi olduğu Sosyal Güvenlik Mevzuatına tabi olması gerekmektedir.
İkili ya da çok taraflı sosyal güvenlik
sözleşmelerindeki hükümler gereğince, Türk soylu yabancılar dahil 2008 yılı
Ekim ayı başından önceki ve sonraki sürelerde geldiği ülkelerde sigortalı
olmayıp ülkemizde çalışanlar hakkında;
- Ülkemizle ikili sosyal güvenlik
sözleşmesi yapılmış ülkelerden Birleşik Krallık ve İsviçre vatandaşları hariç sosyal
güvenlik sözleşmesinin yürürlük tarihinden, sözleşmenin yürürlük tarihinden
sonra çalışmaya başlayanlar hakkında ise çalışmaya başladıkları tarihten
itibaren tüm sigorta kolları uygulanacaktır.
- Türkiye’de istihdam edilen İsviçre
vatandaşları ile daimi ikameti Birleşik Krallık olup Türkiye’de istihdam edilen
Birleşik Krallık vatandaşları hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile genel
sağlık sigortası (APHB/MPHB'de 39 belge türü) uygulanacak olup, SGK'ya ayrıca talepte bulunulması halinde haklarında uzun vadeli sigorta kolları
(APHB/MPHB'de 20 belge türü) uygulanacaktır.
Ancak SGK'ya talepte bulunulmadığı halde
haklarında uzun vadeli sigorta kolları kapsamında hizmet bildirildiği tespit
edilenlerin bu hizmetlerinin irade beyanı kabul edilerek malullük, yaşlılık ve
ölüm sigortaları kapsamında hizmet olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
- İngiltere ve İsviçre vatandaşlarından
sonradan Türk vatandaşı olanlar da vatandaşlığa geçtikleri tarihten itibaren
Ülkemiz sosyal güvenlik mevzuatına tabi olacaklardır.
Genel Yazıya yukarıdaki “Dokümanı İndir” kısmında ulaşabilirsiniz.