Bilindiği üzere, Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulu
tarafından alınan 17.11.2022 tarihli ve 2022/323 sayılı Karar ile yemek bedeli
adı altında sigortalılara veya sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her
türlü ödemelerin, günlük asgari ücretin yüzde 23,65’ inin prime esas kazançtan
istisna tutulmasına karar verilmiştir.
Bu durumda, yemek bedeli adı altında yapılan
ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar,
Brüt Günlük Asgari Ücret x % 23,65 = (Günlük İstisna
Tutarı)
Ay İçinde Fiilen Çalışılan Gün Sayısı x Günlük İstisna
Tutarı = Aylık İstisna Tutarı, Ödenen Yemek Bedeli - İstisna Tutarı = Prime
Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli, formülü vasıtasıyla hesaplanacaktır.
Bu kapsamda uygulamaya ilişkin usul ve esaslar SGK’nın
2022/22 Sayılı Genelgesinde aşağıdaki şekilde açıklanmıştır.
1.SİGORTALILARA İŞYERİNDE VEYA İŞYERİNİN
MÜŞTEMİLATINDA YEMEK VERİLMESİ HALİNDE UYGULAMA
İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında kendi
imkanlarıyla yemek verilmesi amacıyla işverenler tarafından ödenen yemek
bedelleri sigorta primine esas kazanca dahil edilmeyecektir.
Örnek 1: İşveren (A)’nın çalıştırdığı sigortalılara
işyerinde bulunan mutfağını ve yemekhanesini kullanmak suretiyle yemek
hazırlayarak vermesi halinde yemek için yapılan giderler prime esas kazanca
dahil edilmeyecektir.
Yemeğin işyerinde veya işyeri dışında yapıldığına
bakılmaksızın işverenlerin üçüncü şahıslarla anlaşarak yemek hizmetini kendi
işyerinde veya müştemilatında sunması halinde üçüncü şahıslara fatura karşılığı
yapılan ödemeler de prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
Örnek 2: A işvereni B lokantası ile kendi işyerinde
veya müştemilatında işçilerine öğle yemeği verilmesi için sigortalı başına
günlük 70 TL üzerinden ödeme yapmak üzere anlaşmıştır. Bu durumda fatura
karşılığı B lokantasına yapılan ödemeler sigortalıların prime esas kazancına
dahil edilmeyecektir.
Örnek 3: A işvereninin işyerinde ve müştemilatında
sunduğu yemek hizmeti bedelini yemek kartı/çeki/kuponu vb. araçlarla sağlaması
halinde bu amaçla ödenen yemek bedelleri prime esas kazanca dahil
edilmeyecektir.
2.İŞVERENLERCE SİGORTALILAR İÇİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE
NAKDEN YAPILAN YEMEK ÖDEMELERİNDE UYGULAMA
İşverenlerce sigortalılar için işyeri veya müştemilatı
dışında kalan yerlerde üçüncü kişilere yemek bedeli adı altında fatura
karşılığı nakden ödeme yapılması halinde günlük brüt asgari ücretin %23,65’
inin fiilen çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar,
prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
Örnek 4: A işyeri işvereni
çalıştırdığı sigortalısı için B
Lokantasından yemek hizmeti almak için anlaşmıştır. A işyeri
işvereni ay içinde 22 gün fiilen çalışan sigortalı için B
lokantasına 2022/Aralık ayı için fatura karşılığı 1.200,00 TL yemek bedeli
ödemiştir. B lokantasından yemek hizmeti alan sigortalı için yemek bedeli adı
altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar aşağıdaki
şekilde hesaplanacaktır.
Brüt Günlük Asgari Ücret x % 23,65 = Günlük İstisna
Tutarı
Günlük İstisna Tutarı x Ay İçinde Fiilen Çalışılan Gün
Sayısı = Aylık İstisna Tutarı
Yemek Bedeli- Aylık İstisna Tutarı= Prime Esas Kazanca
Dahil Edilecek Tutar
215,70 TL x % 23,65 = 51,01
TL (Günlük İstisna Tutarı)
51,01 x 22 Gün = 1.122,22 TL (İstisna
Tutarı)
1.200,00 TL – 1.122,22 TL = 77,
78 TL (Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli)
İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında yemek
verilmemesi şartıyla, sigortalılara yemek bedeli adı altında nakden
yapılan ödemelerin günlük asgari ücretin %23,65’ inin fiilen
çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutarı prime esas
kazanca dahil edilmeyecektir.
Örnek 5 : A sigortalısına
2022/Aralık ayında 1.250,00 TL tutarında yemek bedeli ödenmiştir.
Sigortalının ilgili ayda 22 gün fiilen çalıştığı göz önüne
alındığında yemek bedeli adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca
dahil edilecek tutar;
215,70 TL x % 23,65 = 51,01 TL (Günlük İstisna Tutarı)
51,01 x 22 Gün = 1.122,22 TL
(Aylık İstisna Tutarı)
1.250,00 TL – 1.122,22 TL = 127,78 TL (Prime Esas
Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli)
3. SİGORTALILAR İÇİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE YEMEK KUPONU,
YEMEK KARTI, YEMEK ÇEKİ VB. ARAÇLARLA FATURA KARŞILIĞI ÖDENEN YEMEK BEDELLERİNE
İLİŞKİN UYGULAMA
Sigortalılara ay içinde yemek bedeli olarak nakit
ödeme yapılmaksızın, çalıştıkları işyerinin dışında yemek üretimi yapan başka
firma veya şahıslar tarafından yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeki vb.
karşılığında yemek verilebilmektedir.
Bu kapsamda sigortalılar için üçüncü kişilere yemek
kuponu, yemek kartı, yemek çeki vb. araçlarla fatura karşılığı yemek
bedeli ödenmesi halinde günlük brüt asgari ücretin %23,65’ inin fiilen
çalışılan gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak tutar, prime esas
kazanca dahil edilmeyecektir.
Örnek 6 : A sigortalısı
için 2022/Aralık ayında yemek kartına yemek
bedeli adı altında 1.500,00 TL yüklenmiştir. Sigortalının ilgili ayda 22 gün
fiilen çalıştığı varsayıldığında yemek bedeli adı altında yapılan ödemelerden
prime esas kazanca dahil edilecek tutar aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
215,70 TL x % 23,65 = 51,01 TL (Günlük
İstisna Tutarı)
51,01 x 22 Gün= 1.122,22 TL
(Aylık İstisna Tutarı)
1.500,00 TL – 1.122,22 TL = 377,78 TL (Prime Esas
Kazanca Dahil Edilecek Yemek Bedeli)
4.YEMEK BEDELİNE İLİŞKİN DİĞER HUSUSLAR
Yemek kartlarına/çeklerine/kuponlarına yüklenen yemek
bedellerinin sigorta priminden istisna tutulabilmesi için söz konusu
kartların/çeklerin/kuponların yalnızca yemek yenilmesi amacıyla kullanılması
gerekmektedir.
Yemek bedeli adı altında sigortalılara veya
sigortalılar için üçüncü kişilere yapılan her türlü ödemelere ilişkin muvazaalı
durumların tespit edilmesi halinde SGK’nın prim kaybı işverenlerden gecikme
zammı ve cezası ile tahsil edilecektir.
Asgari Ücret Yönetmeliğinin “İşverenin Sorumluluğu”
başlıklı 12’nci maddesinde yer alan “İşverenler tarafından, işçilere sağlanan
sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapılamaz”
hükmü gereğince yemek bedeli asgari ücrete ilave olarak verilmesi gerekmektedir.
Buna göre brüt asgari ücretin (prime esas kazanç alt sınırı) içerisine yemek
bedeli tutarı dâhil edilmeyecektir.
Genelge’ye yukarıdaki “Dokümanı İndir” kısmından ulaşabilirsiniz.